آیا ورزش برای تمام بیماران قلبی مفید است؟
آیا همه بیماران قلبی باید یک شکل ورزش کنند؟
این سؤالها حیاتی هستند و در پاسخ به آنها باید بسیار دقت کرد. بدیهی است که ورزش برای همه بیماران قلبی مفید نمیباشد. جالب است بدانید در حالی که ورزش برای بیماران دچار تنگی عروق قلب مفید است، ممکن است برای بیماران مبتلا به تنگی شدید دریچه آئورت کشنده باشد. پس بسیار حیاتی است که بیماران قلبی قبل از شروع خودسرانه ورزش حتماً با پزشک قلب خود مشورت کنند و تحت نظر وی به فعالیت بپردازند.
انواع بیماریهای قلبی
قبل از آن که انواع ورزشهای مفید برای بیماران قلبی را توضیح دهیم، انواع بیماریهای شایع قلبی را فهرستوار ذکر میکنیم:
البته انواع متعدد دیگری از بیماریهای مختلف قلبی وجود دارند که به علت اختصاصی بودن یا موقتی بودن، آنها را ذکر نمیکنیم. از مجموع بیماریهای قلبی، ورزش به طور عمده در پیشگیری و درمان بیماریهای عروق قلب مؤثر است و بیشتر در این مورد توصیه میشود. باید به این نکته دقت داشت که ورزش در سایر بیماریهای قلب (مانند دریچهای یا مادرزادی و...)، اثری در پیشگیری ندارد، در حالی که مانع بیماریهای عروق قلب(کرونر) میشود. همچنین در حالی که به اکثر بیماران قلبی مانند تنگی و گشادی دریچهای یا نارسایی و...، فعالیت شدید توصیه نمیشود و حتی ورزش، ممنوعیت دارد. در بیماران مبتلا به سکته قلبی یا تنگی عروق قلب، ورزش برنامهریزی شده میتواند مانع پیشرفت بیماری شود و حتی بهبود قسمتی از عوارض بیماری و یا کاهش نیاز بیمار به دارو را موجب شود. بنابراین میتوانیم بگوییم، بیشتر بحث ما در رابطه با فواید ورزش در بیماران مبتلا به تنگی عروق قلب میباشد و دوباره متذکر میشویم که سایر بیماران قلبی حتماً باید قبل از هر گونه برنامه ورزشی با پزشک قلب خود مشورت کنند. در برخی مواقع، ورزش سنگین در بعضی بیماریهای قلبی مساوی با مرگ ناگهانی میباشد، اگر چه در بسیاری از بیماریهای قلبی انجام ورزش بلامانع است و تشخیص این امر به عهده پزشک متخصص قلب میباشد.
پیشگیری از بیماری های عروق قلب
حرکت / شماره 13 – زمستان 1386 صفحه 12
مهم ترین عوامل مستعد کننده زمینه بروز سکته قلبی کدامند؟
چگونه ورزش مانع ایجاد سکته قلبی می شود؟
- با ورزش اگر چه میزان کلسترول خون تغییر نمیکند. ولی ضمن جلوگیری از افزایش آن، بخش مفید خون یعنی چربی با وزن مخصوص بالا(HDL) را افزایش میدهد و چربی مضر (LDL) را کاهش میدهد. بنابراین موزانه چربیهای مفید و مضر به نفع قلب تغییر مییابد.
- ورزش سبب حفظ تعادل فشار خون میشود. اگر چه ورزش سبب کاهش فشار خون در بیماران با فشار خون ملایم نمیشود ولی در بیماران مبتلا به فشار خون شدید دیده شده است که ورزش برنامه ریزی شده مداوم، سبب کاهش فشارخون و کاهش نیاز بیمار به دارو شده است.
- مسلم است که اکثر ورزشکاران سیگار نمیکشند از طرف دیگر در بررسیهای آماری دیده شده که سیگاریهایی که روی به ورزش میآورند تمایل به ترک یا کاهش تعداد سیگار در آنها بسیار زیاد میشود.
- ورزش منظم سبب کاهش قند خون ناشتا میشود و در بیماران دیابتی دیده شده است که ورزش مداوم نیاز آنان به انسولین را کاهش میدهد. ورزشهای پرتحرک چربیهای اضافه بدن را کم میکند.
- چاقی: ورزش، دشمن چاقی است. ورزش، چربی های اضافه بدن را ذوب می کند و کاهش وزنی مفید و ملایم را در پی دارد. کاهش وزن به وسیله ورزش بسیار مفیدتر و مؤثرتر از کاهش وزن ناشی از رژیم غذایی می باشد.
- عدم تحرک: عدم تحرک یکی از علل رکورد گردش خون و زمینه ساز ایجاد لخته در بسیاری از عروق بدن از جمله قلب میباشد. بدون شک ورزش در هر سنی سبب محو این عامل خطر ساز میشود.
توصیه های ورزشی
حرکت / شماره 13 – زمستان 1386 صفحه 13