سفارش تبلیغ
صبا ویژن
آن که میان خود و خدا را به صلاح دارد ، خدا میان او و مردم را به صلاح آرد ، و آن که کار آخرت خود درست کند ، خدا کار دنیاى او را سامان دهد ، و آن که او را از خود بر خویشتن واعظى است ، خدا را بر او حافظى است . [نهج البلاغه]
لوگوی وبلاگ
 

آمار و اطلاعات

بازدید امروز :5
بازدید دیروز :17
کل بازدید :194305
تعداد کل یاداشته ها : 51
103/2/14
4:8 ع

کاربرد فناوری اطلاعات در تربیت بدنی مدارس

   اکثر سازمان­های توسعه یافته سعی بر آن دارند تا با استفاده از فناوری­های نوین اطلاعاتی، دورنمایی از آینده سازمان خود را در جهت توسعه سازمانی ترسیم کنند. عصر حاضر با پدیدار کردن این فناوری­ها، پویایی و خلاقیت سازمانی را به حدی رسانده است که هر سال استراتژی­های سازمانی را می­بایست بر اساس روند رشد فناوری­های نوظهور طراحی و اجرا کرد. بیش­بینی این که در یک سال کدام فناوری می­تواند مزیتی رقابتی برای سازمان به وجود آورد؛ یکی از روش­های تدوین استراتژی­های سازمانی در کشورهای توسعه یافته شده است. استفاده از فناوری اطلاعات از یک سو سبب استفاده بهینه از نیروی کارآمد و خلاق می­­شود و از سوی دیگر موجب کاهش بسیاری از حجم­های عملیاتی و کاهش هزینه­های مالی و زمانی می­شود. یکی از نکات قوت فناوری اطلاعات در دسترس بودن آن­ها در اکثر نقاط کشور و حتی جهان شده است. با به کارگیری فناوری اطلاعات و خلق ایده­های جدید، می­توان یک زندگی سالم و پرنشاطی را برای مردم فراهم کرد.

   همان طور که می­دانید، برای داشتن یک زندگی سالم و سعاتمند، سلامت جسمانی و روانی لازم و ملزوم یکدیگرند. ارزش و اهمیت تربیت بدنی در تأمین سلامت جسمانی تک تک آحاد جامعه امری کاملاً آشکار و غیرقابل انکار است.
  
  

مقدمه

   شنا به ترکیبی از قدرت و تکنیک صحیح نیاز دارد. از آن جا که آب برای بشر محیطی بیگانه است، جنبه­های تکنیکی حرکت در آب در سطح مسابقات، اهمیت خیلی بیشتری پیدا می­کند. اغلب افرادی که به عنوان یک ورزش شنا می­کنند، از تکنیک­های صحیح این رشته بی­اطلاع هستند. لذا پیشرفتی ندارند؛ اما حتی برای شناگران حرفه­ای و با تجربه نیز، بهبودهای جزیی در تکنیک می­تواند موجب تفاوت­هایی در کیفیت کار، البته در سطح ملی و بالاتر شود.

تاریخچه

   شواهد باستان شناسی نشان می­دهند که قدمت شنا و شنا کردن به 2500 سال قبل از میلاد در تمدن مصر و بعد از آن در تمدن‌های آشور و یونان و روم باستان باز می­گردد. آن چه از گذشته آموزش شنا می‌دانیم بر اساس یافته‌هایی است که از حروف تصویری هیروگلیف مصریان به دست آورده‌ایم. یونانی‌های باستان و رومی‌ها شنا را جزو برنامه‌های مهم آموزش نظامی خود قرار داده بودند و مانند الفبا یکی از مواد درسی در آموزش مردان بوده است. شنا در شرق به قرن اول قبل از میلاد باز می‌گردد. ژاپن جایی است که شواهد و مدارکی از مسابقات شنا در آن وجود دارد. در قرن هفدهم به دستور رسمی حکومتی شنا به صورت اجباری در مدارس تدریس می‌شد.

   مسابقات سازمان یافته شنا در قرن 19 میلادی قبل از ورود ژاپن به دنیای غرب شکل گرفت. از قرار معلوم مردم ساحل‌نشین اقیانوس آرام به کودکان هنگامی که به راه می­افتادند یا حتی پیشتر شنا می­آموختند. نشانه­هایی از مسابقات گاه و بی­گاه میان مردم یونان باستان وجود دارد و هم چنین یکی از بوکسورهای معروف یونان شنا را به عنوان تمرین در برنامه ورزشی خود گنجانیده بود. رومی­ها اولین استخرهای شنا را بنا کردند و گفته می­شود که در قرن اول پیش از میلاد «کی یس می سی ینس Geiumaecenas» اولین استخر آب گرم را ساخت.

   برخی عدم تمایل اروپائیان به شنا را در قرون وسطی ترس از گسترش و سرایت عفونت و بیماری­های مسری می­دانند از طرفی شواهدی وجود دارد که نشان می­دهد در سواحل بریتانیای کبیر در اواخر قرن هفده میلادی از شنا در آب به عنوان وسیله­ای برای درمان استفاده می­شد. البته تا پیش از قرن نوزدهم شنا به عنوان تفریح و ورزش در میان مردم جایگاهی پیدا نکرد. زمانی که نخستین سازمان شنا در سال 1837 تأسیس شد. در پایتخت بریتانیا یعنی لندن، 6 استخر سرپوشیده وجود داشت که مجهز به تخته شیرجه بودند. در سال 1846 اولین مسابقه شنا در مسافت 440 یارد در استرالیا برپا شد که بعد از آن هر ساله نیز به اجرا درآمد. باشگاه شنای «متروپولیتن Metropolitan» لندن در سال 1869 تأسیس شد که بعداً به انجمن شنای غیرحرفه‌ای تغییر نام پیدا کرد که در واقع هیئت رئیسه شنای غیرحرفه­ای بریتانیا بود. فدراسیون­های ملی شنا در چندین کشور اروپایی در سال 1882 تا 1889 شکل گرفتند.

 


87/3/2::: 8:14 ص
نظر()
  
  
محمد حسین پور قهرمان شنا

لطفاً خودتان را معرفی کنید؟

   محمد حسین پور متولد 1374 شهرستان بابل هستم. در محله پنجشنبه‌بازار بابل زندگی می‌کنم. دوران ابتدایی را در مدرسه فرزانه و در حال حاضر دانش‌آموز  کلاس دوم راهنمایی مدرسه شاهد هستم.

چطور سر از رشته شنا درآوردید؟

   پدرم اهل ورزش بود و من هم از بچگی از آب و شنا خوشم می‌آمد. در سال 1381 به کلاس آموزشی شنا رفتم و آموزش شنا را زیر نظر آقای معصومی شروع  و از سال 1383 شنا را بطور حرفه‌ای دنبال کردم.

 در باره  اولین مقامی که کسب کرده‌اید برایمان بفرمایید؟

   اولین مدال را در سال 1383  کسب نمودم که برایم بسیار ارزشمند است و با توجه به این که اکنون رنگش به برنز تبدیل شد، امام هنوز آن را دارم.

 چه مقام‌ها و افتخاراتی تاکنون کسب کردید؟

 بیشتر از ده­ها مدال شهرستانی و استانی دارم که اکثر آن­ها طلاست. هم­چنین چند مدال کشوری هم در کارنامه‌ام دارم.

·     سه مقام اولی شنای پروانه و کرال سینه جانبازان

·     دو مقام دومی شنا پروانه و کرال پشت جانبازان

·     یک مقام سومی شنا پروانه فدراسیون کشور

·     چند مقام عالی در سطح کشور

مشوق شما چه کسانی بودند؟

   در این سال­ها خیلی‌ها به من کمک کردند؛ اما پدر و مادر من اولین کسانی بودند که مرا تشویق کردند و آقایان معصومی، صادقی، مؤمناتی، تجلّی و فتاحی زحمات زیادی برایم کشیدند.

چه مربیانی در قهرمانی شما نقش داشتند؟

   از همه بیشتر آقای معصومی. به نظر من ایشان زندگیش را برای ما گذاشت، همیشه سر تمرینات حاضر بودند و اشکالات ما را به ما گوشزد  و برطرف می‌کردند. جهت قدردانی از ایشان فقط می‌توانم بگویم: آقای معصومی دوستت دارم. و همچنین از آقایان تجلّی و فتاحی نیز کمال تشکر را دارم.

 اگر شناگر نبودید در چه رشته‌ای فعالیت می‌کردید؟

رشته هندبال را برای فعالیت ورزشی انتخاب می‌کردم.

 چه انتظاری از مردم و مسئولین دارید؟

   از همه مردم بخصوص از والدین گرامی می‌خواهم که به ورزشکاران اهمیت بدهند. از مسئولین ورزش شهرستان می‌خواهم که عدالت را رعایت نمایند و این همه به فوتبال و بسکتبال و... دل نبندند و یک نگاهی هم به رشته ما داشته باشند. اکثر شهرها استخر 50 متری دارند و ما با این همه افتخارات از آن بی‌بهره هستیم.

از رشته شنا در شهرستان بابل برایمان بگویید؟

   قبلاً شهرستان یک تیم شنا داشت و تیم خیلی خوبی هم بود. اما با دو تیم شدن یک مقدار ضعیف عمل می‌کنیم.

 نظر شما در مورد مسابقات قهرمانی آموزشگاههای بابل و مازندران چیست؟

این چند سال بسیار خوب برگزار می‌شود.

در زندگی شما رابطه درس و ورزش چگونه است؟

   وقتی از تمرین به منزل می‌آیم خیلی خسته هستم اما به درسم هم می‌رسم و به دلیل علاقه به شنا  از درس هرگز غافل نمی‌شوم.

حرف آخر؟

مسئولین عزیز: فقط عدالت ، فقط عدالت


  
  
ابراهیم حیدرنژاد پیشکسوت تربیت بدنیابراهیم حیدر نژاد

حرکت: جناب استاد با تشکر از قبول زحمت، لطفاً خودتان را معرفی نمایید؟

   ابراهیم حیدرنژاد متولد سال 1323 شهرستان بابل هستم. در رشته روانشناسی از دانشسرای عالی تهران مدرک کارشناسی را دریافت نمودم.

حرکت: از سوابق ورزشی‌تان بفرمایید؟

مقام اول رشته 400 متر آموزشگاه­های کشور 

حرکت: چگونه وارد آموزش و پرورش و تربیت‌بدنی شدید؟ در کدام مدارس تدریس کردید؟

با فروپاشی حکومت شاهنشاهی و پیروزی انقلاب اسلامی ایران، رشته مشاوره در مدارس منحل شد و دبیران شاغل در این پست می­توانستند در یکی از رشته­های مورد علاقه خود، تغییر رسته بدهند که این‌جانب به دلیل علاقه وافر و داشتن حکم قهرمانی در رشته دو و میدانی، معلم تربیت بدنی را انتخاب نمودم.

حرکت: از دبیران تربیت‌بدنی دوران تحصیل، خدمت و تدریس در آموزش و پرورش چند نفر را نام ببرید.

   از دبیران ورزش دوران من، آقای قریشی، سید رضا فقیر و شب انگیز بودند.

 

حرکت: به عنوان یک پیشکسوت تربیت‌بدنی، ویژگی‌های یک دبیر تربیت‌بدنی خوب را در چه مواردی می‌بینید؟

   باید یک دبیر تربیت بدنی خود دارای ریشه ورزشی باشد و جهت انتقال درست مطالب به دانش آموزان، همیشه مطالعه داشته باشد.

حرکت: شما به عنوان دبیر تربیت بدنی، خاطرات شیرین و تلخ بسیاری در دوران تدریس دارید. لطفاً بهترین خاطره از دیدگاه خودتان را بفرمایید.

   در مدرسه راهنمایی درازکلا مشغول فعالیت بودم. برای رفتن به مدرسه باید از یک رودخانه عبور می­کردیم که آب بسیار زیادی داشت. یک روز که آب رودخانه خیلی زیاد بود و ماشین نمی‌توانست از آن عبور کند، برای عبور از عرض رودخانه مجبور شدم لباس خود را درآورده و از رودخانه عبور کنم. متأسفانه در هنگام عبور تعادل من بهم خورد و در رودخانه به حالت شنا افتادم و تمام لباس‌های من را آب برد. مدتی در کنار رودخانه منتظر ماندم تا از محل برایم لباس آوردند.


  
  

فرامرز نوروزی کارشناس تربیت بدنی
جناب آقای فرامرز نوروزی : شرکت  و کسب موفقیت در کلاس ارتقاء مربیگری والیبال سطح یک بین‌المللی را به جنابعالی  و جامعه فرهنگیان تبریک عرض می‌نماییم.


  
  

آیا ورزش برای تمام بیماران قلبی مفید است؟

آیا همه بیماران قلبی باید یک شکل ورزش کنند؟

این سؤال­ها حیاتی هستند و در پاسخ به آن­ها باید بسیار دقت کرد. بدیهی است که ورزش برای همه بیماران قلبی مفید نمی­باشد. جالب است بدانید در حالی که ورزش برای بیماران دچار تنگی عروق قلب مفید است، ممکن است برای بیماران مبتلا به تنگی شدید دریچه آئورت کشنده باشد. پس بسیار حیاتی است که بیماران قلبی قبل از شروع خودسرانه ورزش حتماً با پزشک قلب خود مشورت کنند و تحت نظر وی به فعالیت بپردازند.

انواع بیماری­های قلبی

   قبل از آن که انواع ورزش­های مفید برای بیماران قلبی را توضیح دهیم، انواع بیماری­های شایع قلبی را فهرست­وار ذکر می­کنیم:

  1. نارسایی­های مربوط به عروقی که خود قلب را تغذیه می­کنند (مانند سکته قلبی)
  2. بیماری­های دریچه­ای قلب و نارسایی قلبی(مانند تنگی دریچه میترال، گشادی دریچه آئورت)
  3. بیماری­های مادرزادی قلب(مانند وجود سوراخ در دیواره بین دو بطن یا دو دهلیز)
  4. افزایش فشار خون

   البته انواع متعدد دیگری از بیماری­های مختلف قلبی وجود دارند که به علت اختصاصی بودن یا موقتی بودن، آن­ها را ذکر نمی­کنیم. از مجموع بیماری­های قلبی، ورزش به طور عمده در پیشگیری و درمان بیماری­های عروق قلب مؤثر است و بیشتر در این مورد توصیه می­شود. باید به این نکته دقت داشت که ورزش در سایر بیماری­های قلب (مانند دریچه­ای یا مادرزادی و...)، اثری در پیشگیری ندارد، در حالی که مانع بیماری­های عروق قلب(کرونر) می­شود. هم­چنین در حالی که به اکثر بیماران قلبی مانند تنگی و گشادی دریچه­ای یا نارسایی و...، فعالیت شدید توصیه نمی­شود و حتی ورزش، ممنوعیت دارد. در بیماران مبتلا به سکته قلبی یا تنگی عروق قلب، ورزش برنامه­ریزی شده می­تواند مانع پیشرفت بیماری شود و حتی بهبود قسمتی از عوارض بیماری و یا کاهش نیاز بیمار به دارو را موجب شود. بنابراین می­توانیم بگوییم، بیشتر بحث ما در رابطه با فواید ورزش در بیماران مبتلا به تنگی عروق قلب می‌باشد و دوباره متذکر می­شویم که سایر بیماران قلبی حتماً باید قبل از هر گونه برنامه ورزشی با پزشک قلب خود مشورت کنند. در برخی مواقع، ورزش سنگین در بعضی بیماری­های قلبی مساوی با مرگ ناگهانی می­باشد، اگر چه در بسیاری از بیماری­های قلبی انجام ورزش بلامانع است و تشخیص این امر به عهده پزشک متخصص قلب می­باشد.

پیشگیری از بیماری های عروق قلب

حرکت / شماره 13 زمستان 1386                                                                          صفحه 12

   بیماری­های عروق کرونر قلب (آترواسکلروزیس) که نتیجه رسوب چربی و بعضی اجزاء خون در جداره رگ و بنابراین تنگی رگ و ایجاد مانع در سر راه خون رسانی و تغذیه عضله قلب می­باشد، شایع­ترین عامل مرگ و میر در جهان است. یعنی شایع­ترین عامل مرگ در جهان بیماری­های قلبی است و شایع­ترین شکل بیماری قلبی هم بیماری عروق قلب (سکته قلبی) است. حال که به اهمیت عروق کرونر قلب پی بردید در حفظ سلامت آن کوشا باشید. ممکن است بپرسید چگونه و به چه وسیله می­توانیم مانع ایجاد رسوب در عروق قلب خود شویم و چگونه می­توانیم از سکته قلبی پیشگیری کنیم؟ جواب این سوال را زمانی بهتر درک خواهید کرد که بدانید چه عواملی باعث سکته قلبی می­شوند. متخصصان قلب مهم­ترین عامل ایجاد کننده بیماری عروق قلب را ایجاد رسوب در این عروق می­دانند.

 

مهم ترین عوامل مستعد کننده زمینه بروز سکته قلبی کدامند؟

   افزایش چربی­های خون، افزایش فشار خون، سیگار، مرض قند، مرد بودن، چاقی، عدم تحرک، قرص ضد بارداری، الکل، سن بالا، سابقه خانوادگی؛ هر یک از عوامل می­توانند فرد را مستعد سکته قلبی کنند. مهار هر کدام از آن­ها عاملی است در جهت به تعویق افتادن سکته قلبی.

 

چگونه ورزش مانع ایجاد سکته قلبی می شود؟

-   با ورزش اگر چه میزان کلسترول خون تغییر نمی­کند. ولی ضمن جلوگیری از افزایش آن، بخش مفید خون یعنی چربی با وزن مخصوص بالا(HDL) را افزایش می­دهد و چربی مضر (LDL) را کاهش می­دهد. بنابراین موزانه چربی­های مفید و مضر به نفع قلب تغییر می­یابد.

-   ورزش سبب حفظ تعادل فشار خون می­شود. اگر چه ورزش سبب کاهش فشار خون در بیماران با فشار خون ملایم نمی­شود ولی در بیماران مبتلا به فشار خون شدید دیده شده است که ورزش برنامه ریزی شده مداوم، سبب کاهش فشارخون و کاهش نیاز بیمار به دارو شده است.

-   مسلم است که اکثر ورزشکاران سیگار نمی­کشند از طرف دیگر در بررسی­های آماری دیده شده که سیگاری­هایی که روی به ورزش می­آورند تمایل به ترک یا کاهش تعداد سیگار در آن­ها بسیار زیاد می­شود.

-   ورزش منظم سبب کاهش قند خون ناشتا می­شود و در بیماران دیابتی دیده شده است که ورزش مداوم نیاز آنان به انسولین را کاهش می­دهد. ورزش­های پرتحرک چربی­های اضافه بدن را کم می­کند.

-   چاقی: ورزش، دشمن چاقی است. ورزش، چربی های اضافه بدن را ذوب می کند و کاهش وزنی مفید و ملایم را در پی دارد. کاهش وزن به وسیله ورزش بسیار مفیدتر و مؤثرتر از کاهش وزن ناشی از رژیم غذایی می باشد.

-   عدم تحرک: عدم تحرک یکی از علل رکورد گردش خون و زمینه ساز ایجاد لخته در بسیاری از عروق بدن از جمله قلب می­باشد. بدون شک ورزش در هر سنی سبب محو این عامل خطر ساز می­شود.

توصیه های ورزشی

حرکت / شماره 13 زمستان 1386                                                                          صفحه 13

   در جامعه ما اکثر بیمارانی که دچار سکته قلبی می­شوند، خود را افرادی فرسوده و رو به زوال می­پندارند که دیگر قادر به هیچ فعالیت مثبت اجتماعی نیستند و با احتیاط باید منتظر سپری شدن سال­های پایانی عمر خود باشند؛ در حالی که این تصوری کاملاً خطاست. سکته قلبی مانند بسیاری از بیماری­های دیگر امری است گذرا و بیماران بعد از بهبود بر حسب شدت بیماری می­توانند برای یک زندگی فعال و طبیعی جدید برنامه­ریزی کنند. لذا برای بیماران نجات یافته از سکته قلبی، نه تنها عدم تحرک و استراحت ممتد را توصیه نمی­کنیم، بلکه آن را مضر و کاهنده طول عمر می­دانیم. کلیه بیماران دارای سابقه سکته قلبی باید طبق برنامه­های شخصی به تدریج به زندگی طبیعی باز گردند تا حدی که تقریباً تمام توانایی­ها و فعالیت­های قبل از سکته خود را بازیابند. قسمتی از این برنامه بازیابی توان یا بازتوانی از همان روزهای اول بعد از سکته در بیمارستان آغاز می­شود و بیشتر آن بعد از ترخیص ادامه می­یابد. ارائه برنامه بازتوانی جهت بیماران سکته قلبی به عهده پزشک معالج می­باشد. پزشک معالج با توجه به شدت بیماری، برنامه‌های لازم را طرح­ریزی می­کند.


  
  

علی شکرپور کارشناس ارشد تربیت بدنی

علی شکرپور کارشناس ارشد تربیت بدنی

پرفشار خونی

در حدود 16 درصد از مردان  و 14 درصد از زنان انگلیسی از بیماری پر فشار خون رنج می‌برند (فشار سیستولی 159> میلی متر جیوه و یا فشار دیاستولی 94> میلی متر جیوه).

بیماری پر فشار خونی مشکل سلامت عمومی است و حتی بالا رفتن کم تا متوسط فشار خون اساساً خطر پیشرفت بیماری کرونر قلب، سکته مغزی، نارسایی احتفانی قلب، و آنژین صدری را هم در مردان و هم در زنان افزایش می‌دهد.

شواهدی در دست است که نشان می‌دهد انجام سطوح بالایی از فعالیت جسمانی خطر پیشرفت بیماری پر فشار خونی را کاهش می دهد  برای مثال، از 5500 نفر مردی که در تحقیق هار وارد شرکت کردند و در ابتدای تحقیق مبتلا به فشار خون نبودند در 14 درصد از آنها پس از گذشت 14 سال علایم بیماری پر فشار خونی مشاهده شد. هم زمان فعالیتهای ورزشی شدید فقط به کسانی که نسبت به قدشان اضافه وزن داشتند توصیه شد و مشاهده گردید که شانس ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی ذکر شده کاهش یافت. نتیجه گیری مشابهی نیز از تحقیق دنباله داری که در مورد شش هزار مرد و  زن انجام گرفت و سطوح آمادگی جسمانی آنها در رابطه با بیماری پر فشار خونی بررسی شده به دست آمد.

این تحقیق در یک محدود یک تا 12 سال (با میانگین چهار سال) دنبال شد و یافته ها دلالت بر این امر دارند که شانس پیشرفت خطر بیماری پر فشار خونی در افرادی که کمتر آماده بودند (75 درصد نمونه ها)، 5/1 برابر کسانی بود که از آمادگی جسمانی بالایی (25 درصد نمونه ها) برخوردار بودند.

منطق و دلایلی که در حمایت از نقش پیشگیرانه تمرین در بیماری پر فشار خونی وجود دارد این است که در خلال انجام فعالیتهای ورزشی مویرگهای خونی در عضلات اسکلتی فعال گشاد شده و این امر مقاومت در برابر جریان خون را کاهش می‌دهد. این وضعیت در دوران استراحت نیز ادامه پیدا می کند و احتمالاً منجر به پائین آوردن فشار خون مزمن می‌شود.

این عمل را بیشتر به انجام فعالیتهای هوازی و استقامتی نسبت می‌دهند. این فرضیه که تمرین و فعالیت جسمانی فشار خون را کاهش می‌دهد به طور تجربی مورد آزمایش قرار گرفته است.
  نتیجه گیریهای معتبر را می‌توان فقط از تحقیقاتی استخراج کرد که در آنها گروه کنترل متشکل از کسانی که ورزش نمی‌کنند. وجود داشته باشد؛ زیرا به نظر می‌رسد که فشار خون با اندازه‌گیری‌های تکراری و زمانی که آزمودنی به روش آن عادت کند، پایین می‌آید. نتایج به دست آمده از آزمونهای کنترل شده نشان می‌دهد که بر اثر فعالیتهای ورزشی به طور متوسط فشار سیستولی و دیاستولی سه میلی متر جیوه کاهش دیده می‌شود و مقدار این کاهش در افرادی که در مرز بیماری پر فشار خون هستند به ترتیب به شش و هفت میلی متر جیوه برای فشار سیستولی و دیاستولی و در افراد کاملاً مبتلا به بیماری پر فشار خونی به ترتیب به ده و هشت برای فشار سیستولی و دیاستولی می‌رسد

این نتایج براساس اندازه‌ گیر‌یهای فشار خون در حال استراحت در درمانگاه یا آزمایشگاه به دست آمده و کاهش مقادیر فشار سیستولی و دیاستولی در شرایط زندگی عادی از ثبات کمتری برخوردار بوده و اصولاً اندک تر است. تمرینات با شدت متوسط یعنی کمتر از 70 درصد اکسیژن مصرفی بیشینه موجب کاهش فشار خون سیستولی می‌شود و معمولا‌ این کاهش 40 درصد بیشتر از موقعی است که از تمرینات با شدت بالاتر استفاده شود و شاید علت این است که در تمرینات با شدت پائین تر دستگاه عصبی سمپاتیک کمتر درگیر می‌شود.

پائین آمدن فشار خون بر اثر انجام فعالیتهای ورزشی احتمالاً خیلی سریع و شاید فقط بعد از یک هفته تمرین روی دهد. بنابراین اثرات کوتاه مدت در خلال دوره استراحتی بین جلسات تمرین اهمیت دارد. برای مثال، در بیماران غیر فعال، فشار خون برای مدت هشت  تا 12 ساعت پس از یک جلسه تمرین کاهش می‌یابد به هر حال، برنامه های طولانی تر موجب کاهش بیشتری در فشار خون می‌شود و لذا پیشنهاد می شود که اثرات سازگاری به تمرینات ورزشی ممکن است اثرات کوتاه مدت را نیز به طور موثری افزایش دهد.

دینامیک گلوکز و انسولین

تقریبا دو درصد از مردم  کشورهای غربی به بیماری قند مبتلا هستند متداول‌ترین نوع بیماری قند موسوم به بیماری دیابت نوع دوم است که احتمال وقوع آن با افزایش سن بالا می‌رود وقوع این بیماری به خاطر این است که هورمون انسولین به طور موثری بر بافتهای هدفی مانند عضله، کبد و بافت چربی عمل نمی‌کند میزان ترشح انسولین توسط سلولهای بتای لوزالمعده بالاست و در نتیجه انسولین به مقدار کافی در پلاسما وجود دارد. اما عدم تحمل گلوکز به تدریج افزایش می‌یابد و قند خون به طور غیر عادی بالا می رود و مقدار قند ناشتای پلاسما و سطوح انسولین به طور موازی افزایش می یابند به طوری که مقدار پلاسمای ناشتا به حدود هفت تا هشت میلی مول در لیتر می‌رسد که در مقایسه با حالت طبیعی یعنی چهار تا پنج میلی مولف در لیتر بالاست.در این مرحله سلولهای بتا( لوزالمعده نمی‌توانند انسولین کافی در خون ترشح کنند و در نتیجه به تدریج افت پیشرونده ای در غلظت پلاسما به هنگام ناشتا به وجود می‌آید سپس عدم تحمل گلوکز افزایش می‌یابد و شرایط برای بروز بیماری دیابت نوع دوم فراهم می‌شود و شدت آن بر حسب ناکافی بودن عملکرد سلولهای بتا تعیین می‌شود. مقاومت قند خون مصرفی در مقابل انسولین یکی از مهم‌ترین دلایل بروز بیماری دیابت نوع دوم است و تقریبا 25درصد از مردم به این دلیل به بیماری قند مبتلا می‌شوند این عارضه از جنبه های بارز و برجسته چاقی است در این شرایط، تحمل قند خون حفظ می‌شود ولی این کار به قیمت افزایش ترشح انسولین تمام شده و به اختلالات سوخت و سازی مانند وجود سطوح بالای تری گلیسرید در پلاسما و سطوح پایین لیپوپروتئین پر چگالی  کلسترول در پلاسما، منجر می‌شود بروز این عارضه در مدت طولانی موجب آسیب به مویرگهای خونی می‌شود و خطر بیماری کرونر قلب، پر فشار خونی،

بیماریهای کلیوی و شبکیه چشم را افزایش می‌دهد.

خطر بیماری دیابت نوع دوم

نتایج مطالعات آینده نگر رابطه معکوسی را بین انرژی مصرفی فعالیتهای اوقات فراغت و خطر پیشرفت بیماری دیابت نوع دوم نشان می‌دهد

برای مثال، در بین دانشجویان مرد دانشگاه پنسیلوانیا نوع بیماری دیابت نوع دوم با مصرف هر پانصد کیلو کالری در هفته بر اثر فعالیتهای جسمانی شش درصد کاهش می‌یابد پزشکان مرد آمریکایی که تمرینات شدیدی را حداقل یک بار در هفته انجام می دادند در مقایسه با کسانی که فعالیت تمرینی کمتری داشتند 64 درصد کمتر با خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع دوم روبرو بودند یافته های مشابهی در مورد زنان که درگیر انجام فعالیتهای شدید جسمانی بودند گزارش شده است. به عبارت دیگر این زنان 3/2 کمتر از هم ردیفان غیر فعال خود در معرض خطر هستند دلایل و شواهد نشان می دهد که تاثیر فعالیتهای جسمانی بر کاهش احتمال وقوع بیماری دیابت نوع دوم در افراد چاق قوی تر و بیشتر است.

مکانیسمهای بالقوه

هدف اولیه مصرف قند تحریک شده توسط انسولین، عضلات اسکلتی و بافت چربی می‌باشد تاثیرات آنها بر انتقال گلوکز و سوخت و ساز آن پاسخهای کلی بدن به انسولین را دیکته می‌کند عضلات که در حدود 40 درصد از وزن بدن را تشکیل می‌دهند احتمالا مهم‌ترین بافت به شمار می‌آیند.

مصرف گلوکز تسهیل شده توسط انسولین در عضلات اسکلتی طی یک سری مراحل پیش می‌رود اولین مرحله این است که انسولین به گیرنده های غشاء بیرونی سلول متصل شود. انتقال گلوکز به روش «انتشار تسهیل شده» انجام می‌گیرد. در این روش حامل پروتئینی موسوم به گلوتامین چهار (GLUT-4 ) عبور گلوکز را از غشاء تسهیل می‌کند ولی انجام این کار محدودیت دارد. انسولین علاوه بر عمل انتقال گلوکز فرایند های گلیکوژنولیز را مهار و ترکیب گلیکوژن را بالا می برد.

در خلال تمرین گلیکوژن عضله کاهش می‌یابد به طوری که حالتی را برای مصرف بیشتر قند و ذخیره بیشتر گلیکوژن فراهم می کند و این احتمال را افزایش می‌دهد که پاسخ بافت عضلانی به انسولین افزایش می‌یابد و در نتیجه در کل بر بدن تاثیر بگذارد لذا پیشرفت این فرایند پایین آوردن احتمال وقوع بیماری دیابت نوع دوم را در افراد فعال جسمانی توضیح می‌دهد.

25 سال از زمانی که اولین گزارش در مورد پایین تر بودن غلظت انسولین پلاسما در ورزشکاران استقامتی مرد میانسال، هم در حالت ناشتا و هم پس از خوردن مقداری مواد قندی، در مقایسه با افراد عادی ارائه شد، می‌گذرد. این یافته ها معمولا به عنوان علامت حساسیت افزایش یافته انسولین در بافتهای محیطی و جلوگیری از بازده و محصول گلوکز کبدی بعد از خوردن مواد قندی تفسیر می‌شود بعدا نتایج تحقیقات، پس از اندازه گیری میزان انسولین کاهش یافته و بررسی میزان نسبت انتقال انسولین منحنی پاسخی گلوکز مصرفی افزایش انتقال و ذخیره گلوکز را تایید کردند. گلوکز مصرفی غیر اکسیداسیون کل بدن، در طی تزریق مواد قندی در ورزشکاران تمرین کرده استقامتی بیشتر از افراد عادی کنترل شده است. فعالیت حساسیت کل بدن به انسولین به طور مستقیم و مثبت به توده عضلانی مربوط می شود و چنانچه توده عضلانی افزایش یابد در دراز مدت به اثرات تمرینات منظم نیز مربوط می شود.

در مقایسه با اثرات تمرینات استقامتی که به تغییرات کیفی بارز در دینامیک های انسولین و گلوکز منجر می‌شود، تمرینات قدرتی و احتمالا سرعتی، به افزایش توده عضلانی منتهی می‌شوند.

در واقع افزایش توده بدون چربی بدن (عضلات) که در برخی گزارشها آمده است با کاهش در پاسخهای کلی

انسولین در خلال یک آزمون تحمل گلوکز رابطه نزدیکی دارد.

تاثیر تمرین صرف

مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که تمرین باعث افزایش حساسیت انسولین و کاهش ترشح آن ازسلولهای بتا  تحریک شده توسط گلوکز می شود.

با این وجود، این موضوع را نباید به این صورت تفسیر کرد که تمرین موجب صرفه جویی در ترشح انسولین و سطوح قند خون در زندگی عادی می شود، زیرا انجام تمرینات به مصرف غذای بیشتری نیاز دارد. تحقیقی که در سال 1992 در کپنهاک انجام شد، این قضیه را روشن می‌کند. این تحقیق ورزشکاران آماده مرد را با یک گروه غیر ورزشکار، به عنوان کنترل، در جریان زندگی عادی و در آزمایشگاه مورد مقایسه قرار دادند.

انرژی مصرفی روزانه بیشتر ورزشکاران با میانگین 4440 کیلو کالری با انرژی مصرفی روزانه غیر ورزشکاران با میانگین 2986 کیلو کالری و تفاوتهای مصرف مواد قندی یعنی 678 گرم در برابر 294 گرم در روز مقایسه شدند به دنبال بارگیری مواد قندی خوراکی، متشکل از مقادیر مواد قندی مشابه روزانه، در ناحیه زیر گلوکز پلاسما و غلظت انسولین در مقابل منحنی های زمانی در ورزشکاران و غیر ورزشکاران تفاوتی دیده نشد. این دو گروه بعد از اینکه به زندگی عادی برگشتند (از جمله اینکه براتی ورزشکاران یک یا دو جلسه تمرین داده شد) دارای پاسخهای گلوکزی مشابه 24 ساعته در طول روز بودند. بنابراین چنین به نظر می رسد که تمرین، بیشتر از صرفه جویی لوزالمعده، باعث سازگار‌یهایی در عمل انسولین می شود به طوری که بدون اینکه هیپرگلیسمی خطرناک دیده شود و یا باعث پر کاری سلولهای بتا شود، تمرین موجب افزایش غذا مصرفی می‌شود با این وجود، غلظتهای انسولین سرخرگی در طول یک روز عادی در ورزشکاران، به خاطر تصفیه افزایش یافته کبدی در حدود 40 درصد پایین تر است. از آنجا که انسولین ممکن است مستقیما مقدمات پیشرفت بیماریهای تصلب شرائین و پر فشار خونی را فراهم کند، حضور سطوح پایین تر آن در گردش خون ممکن است به خودی خود مفید باشد.

مثالی که ارائه شد یک مورد فوق‌العاده است، زیرا در این مثال ورزشکاران( یک دونده 800متری، یک دونده 1500 متری و سه ورزشکار سه گانه) در مقایسه با گروه کنترل در حدود 50 درصد غذای بیشتری مصرف کردند با این وجود، این امری غیر عادی نیست، زیرا سایر محققان نیز دریافتند که تقریبا 80 درصد از انرژی مصرفی افزایش یافته با حجم تمرینم زیاد مواد قندی مرتبط بود. اثرات مشابه و شاید تا حدودی در مقیاس کمتر در مورد مصرف مواد قندی در تمرین و فعالیتهای ورزشی با سطوح متوسط و پایین تر نیز اتفاق می افتد برای مثال، زمانی که گروهی از افراد میانسال درگیر دویدن های آهسته و پیوسته شدند، انرژی مصرفی روزانه آنها بعد از دو سال در حدود 300 کیلو کالری در روز یعنی 5/12 درصد افزایش یافت و این افزایش بیشتر ناشی از مصرف مواد قندی بود که در حدود 70 گرم در روز یا 30 درصد افزایش نشان می داد

سوخت و ساز لیپوپروتئین ها

عمده‌ترین ذخیره انرژی در بدن تری گلیسرید است. تری گلیسرید یک ملکولی آب گریز است که از پلاسمای آبکی به شکل ذرات ریز موسوم به لیپوپروتئین انتقال می‌یابد. لیپوپروتئین ها از یک ماده چربی مرکزی (کلسترول استر و تری گلیسرید) تشکیل شده اند که اطراف آن را لایه ای نسبتا آب دوست متشکل از فسفولیپید، کلسترول آزاد و یک یا چند ملکول پروتئین موسوم به آپولیپوپروتئین پوشانده است. 


  
  

تنِ زنده والا به ورزندگی ست
به ورزش گرای و سرافراز باش
ز ورزش میاسای و کوشنده باش
درخشیدن این بلند آفتاب

 

که ورزندگی مایه­ی زندگی است
که پایان تن پروری بندگی ست
که بنیاد گیتی به کوشندگی ست
ز بسیار کوشی و گردندگی ست

«بهار»


فرهاد شاکری کارشناس ارشد تربیت بدنی  
با کمی دقت و ژرف­اندیشی در پدیده‌های زندگی در می­یابیم که یک رابطه­ی علت و معلولی بین حرکت و زندگی وجود دارد که در این رابطه حرکت علت و زندگی معلول است؛ یعنی اگر حرکت و جنبش را از هستی بگیریم آن چیزی که در نتیجه­ی سکون و بی‌حرکتی می­ماند، نیستی و تباهی است. شواهد علمی بسیاری در علوم مختلف (شیمی، فیزیک، زیست­شناسی، جغرافیا و...) شاهد این مدعاست چرا که هر جا زندگی هست حرکت نیز وجود دارد و حرکت مطلوب و به قاعده، جلوه­های زندگی را درخشان­تر می­نماید.

   در واقع آفریدگار توانا جهان را آفرید و جوهر حرکت را ضامن بقاء و ادامه­ی هستی موجودات جهان قرار داد. تمام موجودات جهان از کل یا جزء به شکل توده یا منفرد و یا ذرات، در حال حرکت بوده و سکون موجب زوال آن­ها خواهد بود. جوهر حرکت، ذرات وجود و اجزاء موجودات را به هم فشرده و آن­ها را یک پارچه نگه می­دارد و از هم پاشیدن آن­ها جلوگیری می­نماید. در موجودات بی‌حرکت، نفوذ و تأثیر اجرام و عناصر محیط، ارتباط ذرات و اجزاء داخل آن­ها را از هم قطع و متلاشی می­نماید.

   حرکت در بعضی از موجودات ذاتی است. در این­ها انگیزه و عامل حرکت در داخل آن­ها است. مانند انسان، حیوان، و گیاهان و در بعضی دیگر سببی که عوامل و انگیزه­های محیط خارج آن­ها را به حرکت وا می­دارد مانند موجودات بی‌جان و سیاره­ها. موجودات جهان به سه طبقه­ی بی­جان، گیاه و حیوان (جانداران) تقسیم می­شوند.

   (توضیح این که همه موجودات عالم حتی آن­هایی که بی‌جان و جامد بوده و ساکن و بی‌حرکت به نظر می‌رسند مثل سنگ، میز،‌صندلی و... در واقع در سطح ذرات تشکیل دهنده خود مثل ذرات بنیادی، اتم‌ها و مولکول‌ها بر اثر انرژی جنبشی موجود در آن‌ها دارای ارتعاش و در نتیجه حرکت هستند که در ظاهر قابل مشاهده نیست. این حالت یادآور مضمون این شعر زیبای حافظ است:

در اندرون من خسته دل ندانم کیست

که من خوشم و او در فغان و در غوغاست)

  حرکت موجودات بی­جان به طور توده و جمع یعنی به هم چسبیده و یک پارچه است و حرکت گیاهان در عمق و ارتفاع و محیط محدود و حرکت حیوانات در تمام جهات است. همین زمینی که ما در آن زندگی می­کنیم جزو موجودات بی‌جان است و ساکن و بی­حرکت به نظر می­رسد؛ در حالی که این زمین با سرعت 30 کیلومتر در ثانیه به دور خورشید و با سرعت 469 متر در ثانیه به دور خود می­چرخد. به موجب این قانون علت و معلولی حرکت به وجود آورنده و ضامن هستی است. تا حرکت برقرار است هستی وجود دارد.

   پایان حرکت نیستی و نابودی است. حرکت شرط اصلی زنده ماندن است. هر انسان یا حیوان قدرت حرکت محیطی(جا به جا شدن) یا حرکت مرکزی (حرکت قلب) را از دست بدهد تحت تأثیر عوامل خارجی، فرسوده، متلاشی و نابود خواهد شد. اگر هم در محفظه­ی در بسته و محکمی خود را از نفوذ عوامل خارجی محفوظ و مصون نگه دارد با تجزیه­ی آنزیمی بافت­های بدن خود پوسیده و از بین خواهد رفت(اتولیز یا تجزیه خود به خودی). به اصطلاح پزشکی بدن انسان و حیوان بی­حرکت در حکم عضوی مرده است که در اثر کمبود اکسیژن با آنزیم‌های خود خورده شده، متلاشی می‌گردد که آن را خودکشی سلولی می­نامند. از نظر پزشکی، بی­حرکتی یک نوع خودکشی تدریجی به حساب می­آید.

   بر این اساس بدن انسان به گونه­ای طراحی شده است که برای سالم ماندن و داشتن کارایی مطلوب نیاز به حرکت دارد. در واقع، برخلاف سایر ماشین­های ساخته­ی دست بشر که با حرکت بیشتر آهنگ فرسودگی در آنان شتاب بیشتری می­گیرد شاید بی­حرکتی و کم حرکتی یکی از مهم­ترین علل فرسودگی جسم و جان انسان­ها باشد. چرا که داشتن حرکت بدنی متناسب با توانایی فرد، همراه با تغذیه سالم، استراحت و خواب مناسب و دوری از فشارهای روحی (استرس)، منجر به ایجاد تغییرات مطلوب در جسم و جان فرد خواهد شد که سلامتی(‌سلامتی  شامل کیفیت مناسب و بالا در وضعیت جسمی، روانی و روابط اجتماعی فرد است نه فقط بیمار نبودن) او را در همه‌ی ابعاد وجودی‌اش تضمین می‌کند. شواهد پژوهشی بسیاری در متون علمی مرتبط با تربیت بدنی، ورزش و آمادگی جسمانی در اثبات این ادعا وجود دارد. هم چنین شعر زیبای فردوسی بزرگ، گواه دیگری بر این مدعاست، آن جا که می­فرماید:

ز نیرو بود مرد را راستی

ز سستی کژی زاید و کاستی

حرکت / شماره 13 زمستان 1386                                                                          صفحه 3

   در گذشته­ای نه چندان دور نیازهای حرکتی انسان با توجه به شیوه­ی زندگی‌اش که در ارتباط با طبیعت و وابستگی او به نیروی بدنی­اش برای برآوردن نیازهای روزمره­ی زندگی و ادامه­ی حیات مانند: تهیه غذا(کار کشاورزی یا شکار)، تهیه سوخت برای پختن غذا و گرم شدن (شکستن هیزم)، رفتن از جایی به جای دیگر (که اغلب با پای پیاده انجام می­شد.) و... بود، برآورده می­شد. اما امروزه، هم گام  با پیشترفت­های علم و فن­آوری، انسان توانسته به مدد بهره­گیری از وسایل و امکانات پیشرفته مکانیکی که استفاده از آن­ها به صرف نیرو و حرکت بدنی احتیاجی نداشته و یا احتیاج کمی دارد، نیازهایش را بر آورده نماید. این امر منجر به ایجاد فقر حرکتی و کاهش مصرف انرژی در انسان گردید که پیامد آن بروز انواع و اقسام مشکلات و عوارض جسمی و روحی از جمله چاقی است که خود زمینه‌ساز بسیاری از بیماری­ها است. اما، بشر همواره به یاری نیروی فکر و عقل چاره‌گرش، راه حلی برای رفع مشکلاتش می­یابد و آن استفاده از فعالیت­های ورزشی متنوع و جای‌گزینی آن­ها به جای کار به منظور پر کردن این خلاء و رفع نیازهای حرکتی است.

   بنابراین با توجه به نقش حیاتی و انکار ناپذیر حرکت (البته به میزان مطلوب و بهینه) در استحکام بنیان­های سلامتی بخش زندگی، انجام فعالیت بدنی و یکی از گونه­های با ارزش آن یعنی ورزش به ویژه با هدف دست­یابی به تندرستی و سلامتی باید یک از ضروریات بهداشتی زندگی هر انسانی صرف نظر از سن، جنس، شغل، جایگاه اجتماعی اقتصادی و سایر عوامل قرار گیرد تا از این راه، نیازهای حرکتی او تأمین شده، مانع از بروز فقر حرکتی و در نتیجه ایجاد اختلال و عدم تعادل در ارکان وجودی او گردد. در واقع بشر بدون فعالیت و حرکت موجودی است مرده، چنان که تحقیق دکتر گاتمن آلمانی ثابت کرده است، اگر انسانی شش ماه مستمر، بدون حرکت بر روی تخت بیمارستان بخوابد و حرکتی از خود بروز ندهد، عمر او نصف شده و مقدار کلسیم موجود در بدن و مراکز اصلی او به مقدار قابل ملاحظه­ای کاهش می­یابد. چرا که به قول ابن سینا پزشک نامدار ایرانی، بهترین چیزی که مزاج را معتدل تربیت می­کند همانا ورزش است. پایان بخشِ نوشتار حاضر گفتار حکیمانه­ای از پزشک نامی عصر باستان یعنی بقراط است آن جا که می­گوید:

   همه اندام­های بدن اگر به درستی و بر طبق توانایی خود به کار گرفته شوند، سالم مانده، دیرتر پیر می­شوند. حال اگر همین اعضا بیهوده مانده، مورد استفاده قرار نگیرند، مستعد به ایجاد بیماری شده، رشدشان مختل گشته و پیرتر می­شوند


  
  

مهدی معصومی کارشناس تربیت بدنی
کسب عنوان دومی جشنواره الگوی برتر تدریس  مقطع راهنمایی استان مازندران را به جنابعالی تبریک می‌گوییم.


  
  
<      1   2   3   4   5   >>   >